Қазақстанда жұмыс істеу
- Қазақстандағы халықты жұмыспен қамту орталықтары
- Электрондық еңбек биржасы (Enbek.kz )
- Жұмысты қайдан іздеу керек?
- Жұмыспен қамтуға жәрдемдесудің белсенді шаралары
- Жұмыссыздарға әлеуметтік көмек
- Жұмыспен қамтуды қолдау шаралары туралы ақпаратты қайдан алуға болады?
- Қазақстанда ерікті түрде қоныс аудару
Қазақстандағы еңбек нарығы
Еңбек нарығы - бұл әр түрлі қызмет салаларындағы жұмыс күшіне сұраныс пен ұсынысқа негізделген экономикалық қатынастар жүйесі. Ол ел экономикасының ажырамас бөлігі болып табылады.
Жұмысқа орналасу мәселесі әрбір адам үшін өзекті болып отыр және жұмыс іздеу ұзақ және күрделі процесс болуы мүмкін. Бұл процесті жеңілдету үшін Қазақстанда жұмыс іздеуге және кадрларды іріктеуге арналған бірыңғай онлайн-платформа - Электрондық еңбек биржасы құрылды. Ол enbek.kz интернет-платформасының негізінде жұмыс істейді және жұмыс орындары мен түйіндемелер туралы мәліметтерді түрлі көздерден жинайды: жұмыс іздеушілерден, жұмыспен қамту орталықтарынан, рекрутингтік агенттіктерден, бұқаралық ақпарат құралдарынан және интернет алаңдарынан. Енді үйден шықпай-ақ түйіндемені орналастыруға, жұмыс іздеуге және жұмыс берушілермен тікелей байланысуға болады.
Нәтижелі жұмыспен қамтуды және жаппай кәсіпкерлікті дамытудың 2017-2021 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы аясында «Еңбек» мыналарға бағытталған мемлекеттік қолдау шаралары қарастырылған:
-
- Бағдарламаға қатысушыларды техникалық және кәсіптік біліммен, сондай-ақ қысқа мерзімді оқытумен қамтамасыз ету.
- Жаппай кәсіпкерлікті дамыту.
- Еңбек нарығын дамыту, халықты жұмыспен қамтуға және еңбек ресурстарының ұтқырлығына жәрдемдесу.
- Ұлттық жобаны іске асыру «Жастар – ел тірегі».
Бүгінгі күні Қазақстанда жұмыс күшінде 9,2 миллион адам бар, бұл 2010 жылмен салыстырғанда 7%-ға көп (Ұлттық статистика бюросының мәліметі бойынша Агенттіктердің ҚР стратегиялық жоспарлау және реформалары бойынша, 2021 жыл).
«Халықты жұмыспен қамту туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жұмыспен қамту саласындағы мемлекеттік саясат жұмыспен қамтудың толық, нәтижелі және еркін таңдауын қамтамасыз етуге бағытталған. Саясат арқылы жүзеге асырылады:
- Жұмыс күшін дамыту және оның ұтқырлығын арттыру.
- Барлық азаматтардың еңбек ету және өз мамандығын еркін таңдау құқығын жүзеге асыруда тең мүмкіндіктерін қамтамасыз ету.
- Азаматтардың еңбек және кәсіпкерлік бастамаларын қолдау, олардың шығармашылық еңбекке деген қабілеттерін дамыту.
- Білім беру жүйесінің еңбек нарығының қажеттіліктеріне сәйкес кадрларды даярлауға бағдарлануы.
- Жұмыс табуда қиындықтарға тап болған адамдарды жұмыспен қамтуды қолдау шараларын іске асыру.
- Жаппай және ұзақ мерзімді жұмыссыздықтың алдын алу.
- Жұмысынан айырылудан міндетті әлеуметтік сақтандыру және жұмыссыздықтан әлеуметтік қорғау.
- Жұмыспен қамту орталықтары мен жеке агенттіктер арқылы еңбек делдалдығын ұйымдастыру.
2020 жылдан бастап дағдарыс кезеңінде азаматтарды жұмыспен және табыспен қамтамасыз етуге бағытталған жұмыспен қамтудың екі жылдық жол картасы жүзеге асырылуда. Өткен жылы осы бағдарламаның арқасында 239 мың адам жұмысқа орналастырылды, олар бүкіл ел бойынша әлеуметтік және инженерлік-көліктік инфрақұрылым, тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық және елді мекендерді абаттандыру бойынша 6,7 мың жобаны жүзеге асыруға қатысты.
2021 жылы 42,5 мың жұмыс орнын құру жоспарлануда, оның 68%-дан астамы тұрақты (28,8 мың) болады.
Виды предпринимательства
Халықты жұмыспен қамту орталықтары — бұл Қазақстандағы жұмыспен қамтудың мемлекеттік қызметі жүйесінің негізі. Олар аудандарда, облыстық және республикалық маңызы бар қалаларда, сондай-ақ астанада жұмыс істейді.
Жұмыспен қамту орталықтарының негізгі функциялары
Жұмыспен қамту орталықтары жұмыс іздеп жүрген азаматтар мен білікті кадрларды іздеп жүрген жұмыс берушілер үшін алғашқы байланыс орны болып табылады. Олардың негізгі міндеті — жұмысқа орналасуға жәрдемдесу және жұмыссыздықтан әлеуметтік қорғау шараларын жүзеге асыру.
Орталықтардың негізгі функцияларының қатарына:
- азаматтарға жұмыс іздеуде және жұмыс берушілерге кадрларды іріктеуде көмек көрсету,
- жұмыспен қамтуды қолдау жөніндегі мемлекеттік бағдарламаларды іске асыру,
- жұмысқа орналастыру мәселелері бойынша консультация беру,
- кәсіптік оқыту мен қайта даярлауды ұйымдастыру,
- жұмыссыздар үшін әлеуметтік қолдауды ресімдеуге жәрдемдесу.
Орталықтардың қызметі «Халықты жұмыспен қамту туралы» Қазақстан Республикасының Заңымен реттеледі.
Жұмыспен қамту орталықтарын дамыту
Бүгінгі таңда Қазақстанда 204 халықты жұмыспен қамту орталығы жұмыс істейді. Оларда арнайы дайындалған қызметкерлер жұмыс істейді, қызмет көрсетудің бірыңғай стандарттары қолданылады, сонымен қатар азаматтармен және жұмыс берушілермен жұмыс тиімділігін арттыру үшін заманауи технологиялар қолданылады.
Режимы налогообложения для малого бизнеса
Электрондық еңбек биржасы (Enbek.kz ) — бұл жұмыспен қамту саласында қызметтердің кең спектрін ұсынатын бірыңғай цифрлық платформа. Ол тек жұмыс табуға немесе қызметкерлерді іріктеуге ғана емес, сонымен қатар мемлекеттік қызметтер мен жұмысқа орналастыру саласындағы қолдау шараларын алуға мүмкіндік береді.
Қосылған ұйымдар
Enbek платформасына.kz қосылған:
- 204 жұмыспен қамту орталықтары
- 44 жеке жұмыспен қамту агенттіктері
- 5 интернет-алаңдар
Биржа мүлдем тегін, Қазақстанның барлық өңірлер мен экономиканың барлық секторларын қамтиды.
Негізгі мүмкіндіктер
Жұмыс пен қызметкерлерді іздеу
Enbek.kz — Қазақстандағы жұмысқа орналасуға арналған ең ірі платформа. Мұнда жыл сайын:
- 800 мың бос жұмыс орны
- 600 мың түйіндеме орналастырылады
- Жұмысты шамамен 400 мың адам табады.
Қатысушы елдердің еңбек биржаларымен интеграциясының арқасында Еуразиялық экономикалық одақтың (ЕАЭО), «Шекарасыз жұмыс» Қазақстаннан тыс жерлерде жұмыс пен қызметкерлерді іздеуге мүмкіндік беретін қызмет қолжетімді.
Платформада сондай-ақ мемлекеттік қызметтегі бос жұмыс орындары және «Самұрық-Қазына» компаниялар тобының бос жұмыс орындары орналастырылған.
2020 жылдың қараша айынан бастап қазақстандықтар жұмыспен қамту орталықтарының қызметтерін келесі жағдайларда онлайн-режимде Enbek.kz жеке кабинеті арқылы ала алады:
Тіркеу ретінде жұмыс іздеп жүрген адамдар, және жұмыссыз адамның
Лайықты жұмысты таңдау
Жұмыс орындарын таңдау мемлекеттік субсидиялаумен (жастар практикасы, қоғамдық жұмыстар, әлеуметтік жұмыс орындары, Ұрпақтар келісімшарты, Алғашқы жұмыс орны)
Өтінім беру әлеуметтік төлем жұмысынан айырылған жағдайда
Онлайн-қызметтерді іске қосу мүмкіндік берді бюрократиялық жүктемені азайту және мемлекеттік қолдау шараларына қолжетімділікті жеңілдету. Қазір Азаматтардың 30-40% бұл сервистерді онлайн-форматта пайдаланады.
Сұранысқа ие дағдыларға онлайн-оқыту
Еңбек нарығы талаптарының жылдам өзгеруі жағдайында біліктілікті үздіксіз арттыру маңызды.
2021 жылғы шілдеден бастап Еңбек. kz платформасында skills.enbek онлайн-мектебі.kz — маркетплейс қысқа мерзімді курстар қолжетімді.
Тегін қолжетімді сұранысқа ие бағыттар бойынша оқыту:
- Аспаздық және аспаздық іс
- Косметология
- Заңгерлік және бухгалтерлік қызметтер
- Құрылыс
- Агрономия
- Қонақ үй және мейрамхана бизнесі
- IT, SMM және т.б.
Ерікті қоныс аудару бойынша консультациялар
2021 жылдан бастап Enbek.kz азаматтарды Қазақстанның оңтүстік өңірлерінен солтүстікке өз еркімен көшіру бойынша сервис қолжетімді.
Платформада сіз жасай аласыз:
- Қабылдаушы елді мекендердің паспорттарымен танысу
- Қолжетімді бос жұмыс орындары және мемлекеттік қолдау шаралары туралы білу
- Қоныс аудару бойынша консультацияға онлайн-өтінім беру
Қабылдаушы өңірлердің жұмыспен қамту орталықтары өтініш білдірген әрбір азаматпен жеке жұмыс істейді.
Аутсорсинг: что это и как помогает бизнесу?
Жұмыс іздеудің ең тиімді жолдары:
Интернетте
- Кәсіпорындар сайттарындағы бос жұмыс орындары
- Мансап порталдары мен хабарландыру сайттары
- Әлеуметтік желілер
Халықты жұмыспен қамту орталықтары арқылы
- Бетпе-бет жүздесу
- kz платформасы
Баспасөзде
- Газеттер мен журналдардағы хабарландырулар
Жеке байланыстар арқылы
- Достары, туыстары, таныстары, бұрынғы әріптестері
Кәсіби қауымдастықтарда
- Қазақстандық қонақ үйлер мен мейрамханалар қауымдастығы
- Қазақстандық IT-компаниялар қауымдастығы және басқа салалық ұйымдар
Қоғамдық орындарда
- Дүкендердің, шаштараздардың витриналары, афиша бағандары
Кеңес: Жұмысты қалай тезірек табуға болады?
Жұмыс іздеуді жұмыс ретінде қарастырыңыз:
- Нақты жоспар құрыңыз
- Күніне кемінде 1 сағат іздеуге арнаңыз
- Әртүрлі дереккөздерді пайдалану
Қазақстандағы жұмыспен қамтуды қолдаудың мемлекеттік шаралары
Қазақстанда әрбір азаматқа кепілдендірілген:
Еркін мамандық пен жұмысты таңдау
Кемсітушіліктен және еңбекке мәжбүрлеуден қорғау
Жұмыссыздықтан әлеуметтік қорғау
Халықты жұмыспен қамту орталықтары еңбек делдалдығын-азаматтарға жұмыс іздеуде және жұмыс берушілерге қызметкерлерді іріктеуде көмек көрсетеді.
Начать бизнес можно на гранты от государства
Меры нефинансовой поддержки предпринимателей
Центры развития женского предпринимательства
Халықты жұмыспен қамту орталықтары
Сіз жұмыссыздықтан әлеуметтік қорғау шаралары мен жұмысқа орналасу мүмкіндіктері туралы ақпарат алу үшін тұрғылықты жеріңіздегі Жұмыспен қамту орталығына жүгіне аласыз.
Электрондық еңбек биржасы (Enbek.kz)
Enbek.kz платформасында ақпарат қолжетімді:
Жұмыспен қамтуды қолдау шаралары туралы, онлайн-режимде қолжетімді.
Жұмыспен қамту орталықтарының қызметтері туралы және олардың байланыс деректері.
О еңбек нарығындағы ахуал, оның ішінде жұмыс орындарына сұраныс пен ұсыныс.
Әлеуметтік желілер
Өзекті жаңалықтар мен жұмысқа орналасу туралы пайдалы материалдарды Instagram және Facebook-тегі электрондық еңбек биржасының беттерінен табуға болады.
Проект «Одно село – один продукт» (ОСОП)
Бағдарлама «Еңбек» жекелеген салалардағы кадрлардың жетіспеушілігін жою және демографиялық теңгерімсіздіктерді азайту мақсатында жұмыс күшін аймақтар арасында қайта бөлуге бағытталған.
Қоныс аударудың негізгі бағыттары:
Жұмыс күшіне сұранысы жоғары өңірлерге еңбегі артық облыстардан өңіраралық қоныс аудару.
Кепілдендірілген жұмысқа орналасуға және кәсіпкерлік қызметке жәрдемдесу.
Облысішілік халқы аз немесе экономикалық жағынан әлсіз елді мекендерден аудандық/облыстық маңызы бар қалаларға қоныс аудару.
Мемлекеттік қордан немесе жұмыс беруші арқылы тұрғын үйді алу мүмкіндігі.
Кепілдік тұрақты жұмысқа орналастыру.
Ақпаратты қайдан алуға болады?
Ерікті қоныс аудару бағдарламасы туралы толық ақпаратты мына жерден Enbek.kz немесе халықты жұмыспен қамту орталықтарында табуға болады.
Қазіргі заманғы еңбек нарығы тез өзгеруде: кейбір мамандықтар сұранысқа ие бола бастаса, басқалары өткенге айналуда. Көпшіліктің алдында сұрақ туындайды:
Қандай мамандық таңдау керек?
Дәстүрлі мамандықты игеру немесе жаңа мамандықтарға назар аудару керек пе?
Болашақтың сұранысқа ие мамандықтары туралы шынайы ақпаратты қайдан табуға болады?
Көбінесе адамдар жақын адамдарынан, интернеттен кеңес іздейді немесе беделді және жақсы төленетін бағыттарды басшылыққа алады. Алайда:
Беделді мамандықтар көпшілікті қызықтырады, бұл оқыту кезінде де, жұмысқа орналасу кезінде де жоғары бәсекелестікті тудырады.
Отбасылық кәсіпті жалғастыру – лайықты таңдау, бірақ сіздің жеке мүдделеріңізге сәйкес келмеуі мүмкін.
Болашақтың мамандығын қалай табуға болады?
Тұрақтылық пен кәсіби дамуды қамтамасыз ететін сұранысқа ие мамандықты таңдау үшін келесі мүмкіндіктерді пайдалануға болады Қазақстанның жаңа кәсіптері мен құзыреттерінің атласы.
Жаңа кәсіптердің атласы дегеніміз не?
Бұл әртүрлі салалардағы сарапшылар әзірлеген болашақ мамандықтарының жинағы,.
Қандай дағдылар мен құзыреттерге сұраныс жоғары болатынын болжай отырып таяудағы 5-10 жыл кезеңін қамтиды.
Технологиялық Форсайт негізінде жасалған – технологиялардың еңбек нарығына әсерін талдайтын әдістемелер.
Атласпен қай жерде танысуға болады па?
Мамандықтар Атласымен толығырақ мына жерден танысуға болады.
Мүгедектігі бар адамдарға ұсынылатын кәсіптердің атласы
«Мүгедектігі бар адамдарға ұсынылатын кәсіптердің атласы» — бұл мүгедектігі бар адамдарды жұмысқа орналастыруға жәрдемдесу үшін жасалған анықтамалық. Ол төмендегілерге:
- карьерлік орталықтардың қызметкерлеріне;
- мүгедектігі бар адамдар мен олардың ресми өкілдеріне;
- барлық мүдделі ұйымдар мен жұмыс берушілерге арналған.
Атластың мақсаты
- Мүмкіндігі шектеулі жандарға көмектесумен лайықты мамандық табуым керек.
- Олардың қоғамға араласуына ықпал етуенную және кәсіби өмір.
- Тұлғалық және мансаптық дамуды қолдау.
Атлас қалай әзірленген?
Атлас төмендегілерге:
Халықаралық және қазақстандық нормативтік құжаттарды талдауға;
Жұмысқа орналастыру саласындағы отандық және шетелдік тәжірибені бағалауға
Мамандықтарды бейімдеу бойынша сараптамалық ұсыныстарға негізделген.
Нені білу маңызды?
Атлас ұсынымдық сипатқа ие-бұл мамандық таңдауды шектемейді, тек ең қолайлы нұсқаларды ұсынады.
Мүгедектігі бар адамдар, егер еңбек жағдайлары мүмкіндік берсе, басқа салаларда да жұмыс істей алады.
Атлас-мүгедектігі бар адамдар үшін мүмкіндіктерді кеңейтуге және оларды табысты кәсіби іске асыруға бағытталған қадам.
«Шекарасыз жұмыс» - бұл Еуразиялық экономикалық одақтың (ЕАЭО) бес елінің ұлттық жұмысқа орналастыру жүйелерін біріктіретін халықаралық сервис:
- Армения
- Беларусь Республикасы
- Қазақстан
- Қырғызстан
- Ресей
Сервис жұмыс іздеушілерге жұмыс табуға, ал жұмыс берушілерге білікті қызметкерлер табуға көмектесе отырып, осы елдердегі жұмыс базалары мен түйіндемелеріне қолжетімділікті қамтамасыз етеді.
Бұл қалай жұмыс істейді?
Ізденушілер үшін
Өз елінде немесе шетелде қосымша тіркеусіз жұмыс іздеу (ұлттық жүйеде есептік жазба жеткілікті).
Қазақстанда Enbek.kz порталы арқылы бос жұмыс орындарына қолжетімділік.
Ыңғайлы фильтрлер: жалақы, жұмыс тәжірибесі, кәсіп және басқа параметрлер.
Басқа елде де, қашықтан да жұмыс істеу мүмкіндігі.
Жұмыс берушілер үшін
Бос жұмыс орнын ұлттық порталда орналастыру оны ЕАЭО-ның барлық елдерінен жұмыс іздеушілер үшін қолжетімді етеді.
Жұмыс берушілер түйіндемелерді қарап, үміткерлермен тікелей байланыса алады.
Бос орынға қалай жауап беруге болады?
«Шекарасыз жұмыс» жүйесі арқылы бос жұмыс орнын табыңыз».
Бағыттаңыз қызығушылық танытқан позицияға жауап.
Жұмыс берушіден кері байланыс күтіңіз.
Егер үміткер мен жұмыс беруші ынтымақтастық туралы келісімге келсе, ресми еңбек шарты жасалады.
Жүйе «Шекарасыз жұмыс», 2021 жылғы 1 шілдеде іске қосылды, ЕАЭО елдерінде қызметкерлерді жұмысқа орналастыру және жалдау үшін жаңа мүмкіндіктерді ашады.
ЕАЭО-ға мүше мемлекеттердің еңбекшілерін әлеуметтік қамсыздандыру
Одақтың басқа мемлекетінде жұмыс істейтін Еуразиялық экономикалық одаққа (ЕАЭО) қатысушы елдердің азаматтары жұмысқа орналасқан елдің азаматтарымен тең дәрежеде әлеуметтік кепілдіктер алады.
Еңбек (сақтандыру) қызметін еңбек өтілі қабылдаушы елдің заңнамасына сәйкес әлеуметтік төлемдерді (зейнетақыдан басқа) алу бойынша жалпы еңбек өтіліне есептеледі.
«Шекарасыз жұмыс» – ЕАЭО-ның алғашқы цифрлық жобасы
«Шекарасыз жұмыс» - бұл ЕАЭО елдерінде жұмыс іздеуге және қызметкерлерді жалдауға ыңғайлы болу үшін құрылған алғашқы бірлескен цифрлық платформа. Ол Жұмыспен қамтудың бірыңғай цифрлық кеңістігін қалыптастыра отырып, ұлттық жұмыспен қамту жүйелерін біріктіреді.
Сервис бос жұмыс орындары мен түйіндемелерді іздеудің ашықтығы мен ыңғайлылығын қамтамасыз ете отырып, жұмысшыларға жұмыс табуға, ал жұмыс берушілерге білікті мамандарды табуға көмектеседі.