Цифрландыру
Қазақстандағы цифрлық трансформация мемлекеттік көрсетілетін қызметтерді неғұрлым ыңғайлы, қолжетімді және тиімді етуге бағытталған. Цифрландыру балабақшаларға, мектептерге, жоғары оқу орындары мен жатақханаларға түсуді жеңілдетті, сондай-ақ денсаулық сақтау, әлеуметтік қорғау және тіркеу көрсетілетін қызметтеріндегі процестерді оңтайландырды. Цифрлық трансформацияның нормативтік және әдіснамалық негіздері әзірленді, сараптамалық база қалыптастырылды және түрлі салаларда ауқымды реформалар іске қосылды.
Қазақстан Республикасы БҰҰ-ның онлайн-қызметтер индексі (OSI) бойынша ТМД елдері арасында 1-ші орында, ол мемлекеттер мен азаматтар арасындағы қолжетімділікке, мазмұнға және өзара іс-қимыл деңгейіне баса назар аудара отырып, үкіметтер ұсынатын онлайн-қызметтердің сапасын бағалайды.
2024 жылдың қыркүйегінде Қазақстан Республикасы онлайн-қызметтерді, телекоммуникациялық инфрақұрылымды және адами капиталды ескере отырып, электрондық үкіметтің дамуы мен тиімділігін бағалайтын БҰҰ электрондық үкіметінің даму индексі (EGDI) бойынша 193 елдің ішінде 24-ші орында ие болды.
Цифрландыру саласындағы министрлікке бағынысты ұйымдар
Қазақстан Республикасы Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігі елдің цифрлық даму саласында, инновациялық қызмет, байланыс, мемлекеттік қызметтер көрсету, электрондық өнеркәсіп салаларында мемлекеттік саясатты қалыптастырумен және іске асырумен айналысады, сондай-ақ электрондық үкіметті дамытумен, «Азаматтарға арналған үкімет» МК қызметін үйлестірумен, ақпараттық қауіпсіздік, аэроғарыш өнеркәсібі, геодезия және картография мәселелерімен айналысады.
"QazInnovations" Инновацияларды дамыту жөніндегі ұлттық агенттік " АҚ
"Инжиниринг және технологиялар трансферті орталығы" акционерлік қоғамы (бұдан әрі - қоғам) "Қазақстан Республикасының индустриялық-инновациялық дамуының 2003-2015 жылдарға арналған стратегиясын іске асыруға бағытталған ғылыми-инновациялық қызметті институционалдық қамтамасыз етуді дамыту жөніндегі шұғыл шаралар туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2003 жылғы 1 тамыздағы №775 қаулысына сәйкес құрылды.
Қоғамның негізгі мақсаты индустриялық-инновациялық даму процестерін үйлестіруді қамтамасыз етуге және индустриялық-инновациялық қызметте мемлекеттік қолдау шараларын ұсынуға жәрдемдесу болып табылады.
Ұйымның веб-сайты: https://qazinn.kz/
«Ұлттық ақпараттық технологиялар» АҚ
2000 жылы құрылған Компания электрондық үкімет инфрақұрылымының операторы болып табылады. Басқаша айтқанда, кәсіпорын осындай порталдардың үздіксіз жұмысы үшін жауап береді: Электрондық үкімет "egov.kz" және "elicense" электрондық лицензиялау. Халыққа қызмет көрсету орталықтары мен мемлекеттік деректер қоры үшін ақпараттық жүйеге техникалық қолдау көрсетеді.
Сонымен қатар, "ҰАТ" АҚ мемлекеттік органдар үшін ведомствоаралық және типтік ақпараттық жүйелерді сүйемелдеумен және дамытумен айналысады. Бұдан басқа, компания сарапшылары ведомстволық жүйелер мен ақпараттық ресурстарды құру, пайдалану кезінде технологиялық және әдіснамалық көмек көрсетеді.
Ұйымның веб-сайты: www.nitec.kz
«Astana Hub» IT-стартаптар халықаралық технопаркі
"Astana Hub" халықаралық технопаркі - бұл Қазақстанда инновациялық экожүйені құрудың маңызды компоненті. Компания 2018 жылы ашылды. Бүгін - бұл Қазақстандағы IT-стартаптарды қолдаудың бірыңғай терезесі. Хаб алаңында стартап-командалар жобаларын акселерациялау және инкубациялау бағдарламалары іске қосылып жұмыс істеп жатыр. Қаржыландырудан басқа, мұнда жаңашылдарға отандық және халықаралық ұйымдармен әріптестік орнатуға көмек беріледі.
"Astana Hub" бүгін стартап-командалар, IT-компаниялар, инвесторлар және басқа да ойыншылар үшін бірыңғай сандық және материалдық платформа болып отыр, бұл Қазақстандағы ірі технологиялық компаниялардың дамуын ынталандыруға оң әсер етуі тиіс. Сонымен қатар, Хаб Қазақстан инновациясын дамытудың ядросы мен локомотивіне, сондай-ақ халықаралық деңгейде танылған технологиялық бизнесті дамыту орталығына айналуға тиіс.
Ұйымның веб-сайты: astanahub.com.
«Азаматтарға арналған үкімет» Мемлекеттік корпорациясы» КЕАҚ
2016 жылы тіркелген Корпорация халыққа қызмет көрсету орталықтары (ХҚКО) арқылы "бір терезе" қағидаты бойынша Мемлекеттік қызметтерді көрсетумен айналысады. Тізілімде бар 740 Мемлекеттік қызметтің ішінде компания қазіргі уақытта 635 қызмет көрсетеді, бұл 85,58% құрайды. Бүгінгі күні Қазақстанда қазақстандықтар мен шетелдік азаматтарға жайлы қызмет көрсету үшін барлық қажетті құралдармен жабдықталған 329 ХҚКО жұмыс істейді.
Сонымен қатар, цифрлық даму бағдарламасын қолдау мақсатында республикада 17 Цифрлық қызмет көрсету орталығы ұйымдастырылған, онда әрбір қазақстандық электрондық үкімет порталымен жұмыс істеуге және мемлекеттік қызметтерді өз бетінше алуға үйрене алады.
Ұйымның веб-сайты: gov4c.kz.
«Мемлекеттік радиожиілік қызметі» ШЖҚ РМК
Кәсіпорын 2018 жылы құрылды. Бүгінгі күні қызмет сарапшылары теле -, радиоарналарды халықтың қабылдау сапасын қоса алғанда, байланыс қызметтерінің сапасын бақылаумен айналысады. Сондай-ақ ұялы байланыстың абоненттік құрылғыларының сәйкестендіру кодтарының дерекқоры мен абоненттік нөмірлердің орталықтандырылған дерекқорының жұмысын қамтамасыз етеді.
Сондай-ақ, қызметтің маңызды бағыты Қазақстанда сақталған орбиталық-жиілік ресурсын халықаралық-құқықтық қорғау болып табылады. Бұның "KazSat" отандық байланыс және хабар тарату жүйесінің жұмысы үшін принципті маңызы бар.
Сонымен қатар, ведомство радиожиілік спектріне мониторинг жүргізеді және Қазақстан заңнамасын бұза отырып жұмыс істейтін радиоэлектрондық құралдар мен жоғары жиілікті құрылғыларды анықтаумен айналысады.
Ұйымның веб-сайты: rfs.gov.kz.
«Цифрлық үкіметті қолдау орталығы» ШЖҚ РМК
2022 жылғы 4 ақпанда ҚР Президентінің тапсырмасы бойынша жобалық басқару процестерін қолдау, мемлекеттік органдардың бизнес-процестерін реинжинирингтеу, нормативтік құқықтық актілер жобаларын «цифрландыру» мәніне сараптау үшін әдіснамалық және үйлестіру (think tank) ядросы ретінде әрекет ететін «Цифрлық үкіметті қолдау орталығы» ШЖҚ РМК құрылды.
Орталық Қазақ КСР Министрлер Кабинетінің 1991 жылғы 26 қыркүйектегі № 564 қаулысымен Қарағандыда ҚазКСР ҒА-ның Механика және математика институтының Қолданбалы математика бөлімінің базасында құрылған «Қолданбалы математика институтын» қайта құру нәтижесінде құрылды.
Үкіметтің 2022 жылғы 24 наурыздағы № 157 қаулысымен Орталық цифрлық трансформация бағдарламаларын іске асыру үшін бизнес-процестерді (G2C, G2B, G2G) реинжиниринг жөніндегі қызметтерді жеткізуші болып айқындалды.
Сондай-ақ, ҚР Үкіметінің 2022 жылғы 25 мамырдағы № 337 қаулысымен Орталық «сервистік интегратор» болып белгіленді.
Ұйымның веб-сайты: https://govtec.kz/
Ақпарат Қазақстан Республикасының Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрлігінің ресми сайтынан алынды.
Цифрландыру жобалары
Жасанды интеллекттің экожүйесі:
Жасанды интеллекттің ұлттық платформасын (ЖИҰП) генеративті мәтіндік ЖИ мүмкіндіктерін пайдалануда Қазақстанның мемлекеттік мекемелерін қолдауға бағытталған орталықтандырылған инфрақұрылым болып табылады.
ЖИҰП құру мақсаттарына ЖИ әзірлеу үшін бірыңғай экожүйені қалыптастыру, деректерді жинау мен талдауды Автоматтандыру және мемлекеттік басқаруды жақсарту кіреді. Жоба қызмет көрсету сапасын жақсартуға және Қазақстанның жасанды интеллект саласындағы халықаралық аренадағы позициясын нығайтуға бағытталған.
ЭЦҚ жүйелері (электрондық цифрлық қолтаңба):
ҚР Ұлттық куәландырушы орталығы - ҚР ҰКО
Мемлекеттік және мемлекеттік емес ақпараттық жүйелерде электрондық құжаттарды қалыптастыру үшін жеке немесе заңды тұлғаларға электрондық цифрлық қолтаңба құралдары мен тіркеу куәліктерін ұсынады. 2008 жылғы 29 қазанда ресми түрде құрылды.
ҚР мемлекеттік органдарының куәландырушы орталығы - ҚР МО КО
ҚР мемлекеттік органдарының куәландырушы орталығым - Қазақстан Республикасы мемлекеттік органдарының ақпараттық жүйелерінде және өзге де мемлекеттік ақпараттық ресурстарында мемлекеттік органдарға, мемлекеттік органдардың лауазымды адамдарына қызмет көрсететін куәландырушы орталық. 2020 жылы ресми түрде іске қосылды.
ҚР негізгі куәландырушы орталығы - ҚР НКО
ҚР негізгі куәландырушы орталығы - Қазақстан Республикасының куәландырушы орталықтарының өзара іс-қимылының иерархиялық моделін құруға, электрондық цифрлық қолтаңбаны тексеру, байланыс арналарын қорғау (кілттерді шифрлау) және электрондық құжат айналымы, электрондық коммерция, сауда және т. б. жүйелерінде электрондық транзакциялар мен сауда кепілдендірілген қорғауды талап ететін аутентификация үшін пайдаланылатын ашық кілттерге сенім жүйесін құруға арналған ақпараттық жүйе Интернет және басқа желілер арқылы деректерге қол жеткізу. 2015 жылы ресми түрде іске қосылды.
ҚР сенім білдірген үшінші тарап - ҚР СБҮТ
Бұл трансшекаралық өзара іс-қимыл шеңберінде шетелдік электрондық цифрлық қолтаңбаның және Қазақстан Республикасының аумағында берілген электрондық цифрлық қолтаңбаның түпнұсқалығын растауды жүзеге асыратын ақпараттық жүйе. 2012 жылғы 23 қарашада ресми түрде іске қосылды.
Электрондық үкіметтің жобалары:
«Электрондық үкімет» порталы - eGov.kz
Электрондық үкімет порталы (eGov.kz) - бұл Қазақстан Республикасының азаматтарына, бизнесіне және мемлекеттік органдарына электрондық қызметтердің кең спектріне қол жеткізуді ұсынатын мемлекеттік веб-портал. Оның көмегімен сіз онлайн режимінде анықтамалар ала аласыз, құжаттарды рәсімдей аласыз, өтініштер жібере аласыз, өтініштердің мәртебесін бақылай аласыз және мемлекеттік мекемелерге бармай-ақ әртүрлі мемлекеттік жүйелермен өзара әрекеттесе аласыз. 2006 жылғы 12 сәуірде ресми түрде іске қосылды.
Электрондық үкіметтің мобильді қосымшасы - eGov mobile
Электрондық үкіметтің «eGov Mobile» мобильді қосымшасы жаңартылған экожүйе болып табылады eGov.kz, бұл мемлекеттік қызметтер мен қызметтерге тікелей мобильді құрылғылардан қол жеткізуді қамтамасыз етеді. EGOV Mobile мобильді қосымшасының арқасында азаматтар өз смартфондарында цифрлық үкіметтің барлық мүмкіндіктерін пайдалана отырып, үйден шықпай-ақ мемлекеттік қызметтер мен сервистерді тез және ыңғайлы ала алады. eGov Mobile екі кезеңмен іске қосылды: 2012 жылы mGov атауымен алғашқы нұсқасы шықты. 2019 жылғы 2 қазанда жаңартылған eGov Mobile нұсқасы ұсынылды.
«Электрондық лицензиялау» порталы - eLicense
«Е-лицензиялау» мемлекеттік деректер қоры» ақпараттық жүйесі лицензиялау процестерін, рұқсат беру құжаттарын автоматтандыру және лицензиар - мемлекеттік органдар мен Қазақстан Республикасының бизнес - қоғамдастығы арасындағы ақпараттық өзара іс-қимылдың тиімді, ашық тетігін қамтамасыз ету мақсатында құрылған. 2008 жылы пилоттық режимде іске қосылды.
Ашық үкімет - Ashyq
Ашық Үкіметтің негізгі мақсаты ашық есеп беретін мемлекет құру, азаматтардың мемлекетті басқарудағы құқықтары мен мүмкіндіктерін кеңейту, сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресті күшейту, сондай-ақ мемлекеттік басқарудың тиімділігін арттыру үшін жаңа технологияларды пайдалану болып табылады. 2015 жылы іске қосылды.
Ашық Үкімет мынадай компоненттерден тұрады: ашық деректер, Ашық НҚА, Ашық диалог, ашық бюджеттер, сондай-ақ мемлекеттік органдар қызметінің тиімділігін бағалау.
«Электрондық үкімет» шлюзі - eGov gateway
«Электрондық үкімет» шлюзі – «электрондық үкімет» шеңберінде мемлекеттік және мемлекеттік емес Ақпараттық жүйелерді («электрондық үкіметтің» сыртқы шлюзі арқылы) интеграциялауға арналған ақпараттық жүйе. 2005–2007 жылдардағы электрондық үкіметті қалыптастыру бағдарламасы аясында енгізілді.
«Электрондық үкіметтің» төлем шлюзі - eGov pay
«Электрондық үкіметтің» төлем шлюзі-бұл электрондық нысанда көрсетілетін өтеулі қызметтерді көрсету шеңберінде төлемдер жүргізу туралы ақпаратты беру процестерін автоматтандыратын ақпараттық жүйе. 2010 жылы іске қосылды.
«Е-нотариат» бірыңғай нотариаттық ақпараттық жүйесі - eNotary
Бірыңғай нотариаттық ақпараттық жүйе - бұл нотариустардың тиімді жұмысын қамтамасыз ету және олардың республикалық және аумақтық нотариаттық палаталармен, Қазақстан Республикасының Әділет министрлігімен өзара іс-қимылы, сондай-ақ халықты сапалы, құқықтық нотариаттық қызметтермен қамтамасыз ету үшін құрылған бағдарламалық-аппараттық кешен. 2009 жылғы желтоқсанда Астанада пилоттық режимде іске қосылды.
Халыққа қызмет көрсету орталықтарының ықпалдастырылған ақпараттық жүйесі - ХҚКО ЫАЖ
ХҚКО ЫАЖ «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы» коммерциялық емес акционерлік қоғамы, сондай-ақ тиісті министрліктер мен ведомстволар арқылы халыққа (жеке және заңды тұлғаларға) қызмет көрсету процесін автоматтандыруға арналған. 2007 жылдан бастап әзірленді. 2023 жылы ХҚКО ЫАЖ 2.0 жаңартылған нұсқасы енгізілді.
Деректер қоры:
«Жеке тұлғалар» Мемлекеттік деректер қоры - ЖТ МДҚ
«Жеке тұлғалар» Мемлекеттік деректер қоры - бұл Қазақстан Республикасының жеке тұлғалары туралы ақпаратты тіркеу мен сақтаудың азаматтық жай-күйін сәйкестендіру және айқындау үшін жеткілікті бірыңғай жүйесі. 2007 жылы өнеркәсіптік пайдалануға енгізілді.
«Заңды тұлғалар» Мемлекеттік деректер қоры - ЗТ МДҚ
Бұл ақпараттық жүйе бизнес-сәйкестендіру нөмірлерінің ұлттық тізілімін жүргізуге арналған және ҚР Стратегиялық жоспарлау және реформалар агенттігінің және ҚР ҚМ МКК Ұлттық статистика бюросының ведомстволық жүйелерімен өзара іс-қимыл жасай отырып, заңды тұлғаларға, филиалдар мен өкілдіктерге БСН беруді қамтамасыз етеді. 2007 жылы іске қосылды.
АХАЖ ақпараттық жүйесі - АХАЖ АЖ
АХАЖ ақпараттық жүйесі-Қазақстан Республикасы халқының азаматтық хал актілерін белгілі бір оқиғалар бойынша тіркеуге арналған жүйе (туу, қайтыс болу, неке қию/бұзу, бала асырап алу, әке болуды анықтау және ТАӘ ауыстыру), бұл ретте жеке тұлғалардың тууы мен қайтыс болуы туралы мәліметтер ЖТ МДҚ-на беріледі. 2008 жылы өнеркәсіптік пайдалануға енгізілді.
Платформалық шешімдер:
Ұлттық жасанды интеллект платформасы - ҰЖИП
Жасанды интеллекттің ұлттық платформасын (ҰЖИП) генеративті мәтіндік ЖИ мүмкіндіктерін пайдалануда Қазақстанның мемлекеттік мекемелерін қолдауға бағытталған орталықтандырылған инфрақұрылым болып табылады.
Платформа - eOtinish
EOtinish платформасы жеке және заңды тұлғалардың өтініштерін беру және өңдеу процесін автоматтандыруға, берілген өтініштердің тарихы мен мәртебесін қадағалауға, сапаны бағалауға, қажет болған жағдайда азаматтардың Қазақстан Республикасының тиісті мемлекеттік органдарына орындауына шағым беруге, сондай-ақ сотқа талап арыз беруге арналған. 2021 жылғы 1 шілдеде іске қосылды.
Платформа – Qaztech
Qaztech платформасы мемлекеттік ақпараттық жүйелердің өмірлік циклінің әрбір кезеңінде бірыңғай стандарттарды қамтамасыз етеді. Бұл әзірлеу, басқару және қауіпсіздік құралдары бар бұлтқа негізделген шешім. Бұл ақпараттық жүйелерді құруға, жаңартуға және жақсартуға мүмкіндік береді. Qaztech технологиялық платформасы 6 модульден тұрады: Cloud platform модулі, development platform модулі, GAZTECH UI components модулі, Identity platform модулі, gaztech Bus модулі (интеграциялық автобус), Security platform модулі. 2024 жылғы 27 маусымда іске қосылды.
Мемлекеттік органдардың интернет-ресурстарының бірыңғай платформасы - МО ИРБП (gov.kz)
Жергілікті атқарушы органдар мен орталық мемлекеттік органдардың барлық сайттарын бірыңғай және ыңғайлы құрылымға біріктірген мемлекеттік органдардың интернет-ресурстарының бірыңғай платформасы ақпарат алудың және халықтың олармен өзара іс-қимылының бірыңғай терезесіне айналды. Платформа 3400-ден астам сайттың конструкторы болып табылады, онда әзірлеушінің дағдылары жоқ мемлекеттік органның қызметкері жаңалықты 1 минут ішінде орналастыра алады, тіпті жеке кабинет арқылы 15 минут ішінде сайт жасай алады. 2020 жылғы 24 маусымда пилоттық режимде іске қосылды.
Ақпараттық - талдау жүйесі - Smart Data Ukimet
Smart Data Ufiles-мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерінде жинақталған деректерді жинауға, сақтауға және кешенді талдауға арналған ақпараттық-талдау жүйесі. 2025 жылғы 15 мамырда пилоттық режимде іске қосылды.
Ақпараттық - коммуникациялық көрсетілетін қызмет - Smart Bridge
Smart Bridge - бұл мемлекеттік құрылымдар мен жеке бизнес арасындағы ақпараттық жүйелерді интеграциялау процестерін жеңілдетуге, ақпаратпен тиімді алмасуға және жалпы ашықтық пен үйлестіруді жақсартуға бағытталған «сервистер витринасы» платформасы түріндегі ақпараттық-коммуникациялық қызмет. 2019 жылғы 20 желтоқсанда пайдалануға берілді. 2020 жылдың қаңтарында мемлекеттік органдар кезең-кезеңімен қосыла бастады.
Ақпараттық қауіпсіздік жедел орталығы - АҚЖО
Ақпараттық қауіпсіздік жедел орталығы - бұл негізінен аналитиктерден, операторлардан және ақпараттық қауіпсіздік жөніндегі инженерлерден тұратын, тәулік уақытына қарамастан, 24/7 режимінде «электрондық үкіметтің» ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылымының және АҚЖО-на қосылған Мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерінің ақпараттық қауіпсіздігін қамтамасыз ететін кәсіпқойлардың ұйымшыл тобы. 2019 жылғы 7 наурызда іске қосылды.
Инфрақұрылым:
Өңірлік деректерді өңдеу орталықтары - ӨДӨО
Өңірлік деректерді өңдеу орталықтары 2013-2014 жылдары пайдалануға берілді. МО және ЖАО үшін серверлерді виртуалдандыру және «бұлтты есептеу» технологиясын құру, әзірлеу және енгізу кезең-кезеңімен басталды. Жобаның негізгі міндеті - МО және ЖАО хостинг және Colocation қызметтерін ұсыну. Қазіргі уақытта өңірлерде қоғамның 14 ДӨО жұмыс істейді, онда МОжәне ЖАО хостинг және Colocation қызметтері ұсынылады.
Бейнеконференция және онлайн трансляция - БКБ ОТ
Бейнеконференция - бұл адамдар арасындағы «тірі» байланыс сеансы, оның ішінде қарапайым сөйлеу, нақты уақыт режимінде мәтіндік және визуалды ақпаратпен компьютерлік техниканың аппараттық-бағдарламалық құралдары арқылы алмасу. Біздің компания ҚР жоғары лауазымды тұлғалары, ҚР Жергілікті атқарушы және орталық мемлекеттік органдары үшін бейнеконференцбайланыс қызметін ұсынады, ТМД, Еуразиялық экономикалық комиссия, Еуразиялық даму банкі және т.б. шеңберінде шет елдердің қатысуымен бейнеконференцбайланыс қызметін ұсынады.
Деректерді өңдеу орталығы - ДӨО
Жобаның негізгі мақсаты мемлекеттік органдар үшін АТ-сервистерді ұсынудың тиімді орталықтандырылған моделін құру, сондай-ақ электрондық үкіметтің инфрақұрылымын тиімді басқару және дамыту болып табылады.
МО бірыңғай көлік ортасы - МО БКО
Қазіргі уақытта МО БКО келесі инфрақұрылымға ие:
Астана қаласындағы бөлінген талшықты-оптикалық желіні, сондай-ақ ҚР және Алматы, Шымкент қалаларының облыс орталықтарындағы қалалық желілерді қамтитын МО БКО жерүсті сегменті. Мемлекеттік органдардың деректерді беру желісінің негізгі технологиясы MPLS технологиясын таңдады, оның негізінде әрбір мемлекеттік орган бөлінген оқшауланған желіні алады. 2007 жылғы 4 шілдеде Астанада пайдалануға берілді.
МО БКО спутниктік сегменті Қазақстан Республикасының бүкіл аумағын қамтиды. Қоғамның қашықтағы терминалдары 512 Кбит/с-тан 8 Мбит/с-қа дейінгі кері арналардың өткізу қабілеттілігін қолдайды. Спутниктік арналар тиісті белсенді лицензиямен шифрлаумен қорғалған.
МО БКО сымсыз сегменті 512кбит/с-тан 20 Мбит/с-қа дейінгі деректерді беру арналарының өткізу қабілеттілігімен Қазақстан Республикасының 179 аудан орталықтарын және облыстық маңызы бар 11 қаланы қамтиды.